Fora Cesarskie
Był to kompleks placów miejskich wraz z zabudową reprezentacyjną, wzniesiony w I wieku p.n.e. i I n.e. w okresie cesarstwa. Powstał tuż przy Forum Romanum.
Całość składała się z:
- Forum Trajana (113 n.e.) – największe ze wszystkich
- Forum Augusta (2 p.n.e.) ( zaraz obok Trajana)
- Forum Nerwy (97 n.e.) ( obok Augusta - ten wąski)
- Forum Wespazjana (73 n.e.) zwane także Forum Pokoju (Forum Pacis)
- Forum Cezara (54 p.n.e.) ( Forum Iulnium - na dole)
Pośrodku każdego z forum wznosiła się świątynia poświęcona bóstwu, które panujący czcił szczególnie. Kolumnada dookoła każdej ze nich udzielała ludziom cienia oraz osłony przed niepogodą. W oficynach (boczna lub tylna część budynku) urządzano sale odczytowe, czytelnie publiczne, biblioteki lub pomieszczenia dla rozmaitych urzędów. Forum Trajana zawierało dodatkowo halę targową.
Budowę forów zapoczątkował Juliusz Cezar. Nie tylko by rozsławić swoje imię i narzucić obywatelom królewską władzę, ale również dlatego że Rzym zmagał się z problemem przeludnienia. Forum Romanum było już zatłoczone, coraz więcej procesów odbywało się na wolnym powietrzu, na placu publicznym, dwie bazyliki nie mogły już pomieścić gości i kupców. Toteż trzeba było opracować nowy plan urbanistyczny.
W kształtowaniu forów nie zwracano uwagi na zachowanie spójności architektonicznej i urbanistycznej, bardziej skupiono się na efekcie wizualnym i dekoracjach. Każdy z placów kształtowany był osobno, miały własną oś symetrii i dominantę, a kolejne, nowe obiekty powstawały przez dobudowanie do istniejących już budynków. Zabudowa nie jest sytuowana ani względem stron świata, ani według jakoś zaplanowanego porządku. Ale ze względu na reprezentacyjny charakter tych budowli, dbałość o szczegóły, rzymskie fora były i nadal są obiektami podziwu.
Forum Trajana
 |
| cudowna kolumna Trajana |
Trajan sam w sobie jest ciekawą postacią. Był on cesarzem Rzymu. Sam siebie nazywał bogiem i kazał się też w ten sposób traktować. Na swoją cześć kazał zbudować forum, ale też łuk oraz kolumnę swego imienia. To się nazywa wysokie ego ;)Pierwsze prace nad Forum rozpoczęły się w 107 roku n.e. Polegały one na przygotowaniu właściwego terenu. Postanowiono w tym celu zburzyć niektóre kamienice czynszowe znajdujące się wokół wzgórza kwirynalskiego. Los kamienic podzieliło również znajdujące się tam Atrium Libertatis, w którym według zwyczaju dokonywano wyzwoleń niewolników. Aby móc pomieścić forum o zaplanowanych wymiarach należało jeszcze usunąć znaczną część samego wzgórza.
Plac zbudowany na założeniu osiowym: na osi głównej: brama, posąg, bazylika, dziedziniec, kolumna, świątynia; oś poprzeczna tworzyły eksedry.
Na forum wchodziło się przez monumentalną bramę – łuk tryumfalny, od strony Forum Augusta. Po każdej stronie zdobiony był trzema kolumnami, które dzieliły go na pięć części. Środkowa część stanowiła wejście. Pozostałe cztery części, mieściły nisze w których umieszczono posągi jeńców dackich. Na szczycie łuku znajdował się posąg Trajana w wozie triumfalnym, ciągnionym przez sześć koni. Posadzka forum wyłożona była marmurowymi płytami. Dwa boki pałacu tworzyły portyki z kolumnami pomiędzy którymi umieszczono posągi sławnych Rzymian. Portyki ( część budynku na planie prostokąta z jednym lub kilkoma rzędami kolumn, które wspierają dach, otwarta co najmniej z jednej strony) przykryte były dachem i posiadały dwie kondygnacje. Na wyższej znajdowała się attyka ( element zdobienia dachu, w postaci ścianki osłaniającej ten dach) poprzedzielana posągami Daków. Za nimi rozciągały się eksedry ( otwarta, półkolista nisza) o głębokości 45 m służące do dysput i wypoczynku. Po środku placu znajdował się wielki, pozłacany posąg Trajana na koniu.
Te kolumienki widoczne na zdjęciu wyżej za Kolumną Trajana, jest to pozostałość po Bazylice Ulpi. Bazylika swoją nazwę zawdzięcza rodowitemu nazwisku Trajana. Do bazyliki prowadziły trzy wejścia poprzedzone przedsionkiem. Środkowe – największe, miało trzy arkadowe bramy, a dwa pozostałe po jednej. Nawa środkowa miała wymiary 130m x 25m i otoczona była podwójną kolumnadą, dzielącą wnętrze na 5 naw. Ściany boczne zamykały dwie apsydy. Do dzisiaj zachowały się jedynie pozostałości kilku kolumn.
Forum Augusta
 |
| ruiny świątyni Marsa i Forum Augusta |
Lewy portyk prowadził do pomieszczenia na planie kwadratu, w którym odbywały się sądy. Oś poprzeczna zaakcentowana była dwiema eksedrami umieszczonymi na wprost siebie, dostępnymi przez kolumnadę.
Między nimi znajdowała się świątynia Marsa Mściciela. Jej budowę ślubował cesarz August za wsparcie w pomszczeniu śmierci Juliusza Cezara. Świątynia była centralnym i najważniejszym elementem forum. Stała na wysokim podium z monumentalnymi schodami. Była to budowla w porządku korynckim z ośmioma kolumnami od frontu i po bokach. Mniej więcej po środku schodów znajdował się ołtarz. Szeroka cella ( najważniejsze pomieszczenie w świątyni) ozdobiona wzdłuż dłuższych ścian kolumnami, kończyła się apsydą (pomieszczenie w rzucie półkola). Znajdowały się tu posągi Marsa Mściciela oraz Wenus i Juliusza Cezara (cezar został po śmierci zaliczony w poczet bogów).
Od północnego wschodu forum zostało zamknięte wysokim murem oddzielającym je od Subury – dzielnicy Rzymu. Stanowił on nie tylko zamknięcie przestrzeni forum od tej niezbyt atrakcyjnej dzielnicy ale także ochronę przed częstymi w Rzymie pożarami.
Forum Nerwy
Forum Nerwy (Forum Transitorium) zaczął budować cesarz Domicjan, jednak prace zakończył cesarz Nerwa w 97 roku n.e. Znajdowało się między Forum Wespazjana a Forum Augusta.
Plac miał kształt prostokąta o wymiarach 45m x 120m. Plac ten nazywano także Forum Transitorium – Forum Przejściowe ze względu na to, że przed jego wybudowaniem przebiegała na tym terenie ulica łącząca Forum Romanum z dzielnicą Rzymu – Suburą.
Pozostałości kolumn z niewielkim fragmentem fryzu przetrwały do czasów dzisiejszych.
Forum Wespezjana ( Forum Pacis)
Forum Pacis, czyli „plac pokoju”. Nazwę tą zawdzięcza Świątyni Pokoju usytuowanej w centrum placu. Forum zostało zbudowane przez cesarza Wespazjana w latach 71-75 n.e. w podzięce za zwycięstwo cesarza w powstaniu żydowskim.
Usytuowane było równolegle do Forum Cezara i prostopadle do Forum Augusta.
Na południu placu, na wprost wejścia, znajdowała się cella świątyni, z której jednak niewiele zachowało się do dzisiejszych czasów. Fasadę zdobiły cztery kolumny a w tylnej ścianie wybudowano niszę na posąg.
Przed świątynią stał ołtarz, a na całym placu znaleziono ślady prostokątnych pawilonów, w których prawdopodobnie wystawiano dzieła sztuki.
Forum Cezara
Forum Cezara (Forum Iulnium) było pierwszym z forów cesarskich. Prace na dnim rozpoczęto w 51 p.n.e (pierwsze trzy lata Cezar skupował grunt pod budowę placu).
Otoczone było portykiem z podwójną kolumnadą. Poza portykiem od strony południowo-zachodniej wybudowano pomieszczenia służące za tawerny i sklepy. Tam też znajdowało się wejście na plac.
Przy ścianie jednego z krótszych boków znajdowała się świątynia Wenus Rodzicielki (Wenus Genetrix). Cezar ślubował wzniesienie tej świątyni po zwycięskiej bitwie pod Farsalos w 48 p.n.e., w której pokonał Pompejusza.
Świątynia stała na wysokim podium. Otoczona była kolumnadą bo obu bokach i od frontu. Portyk świątyni ozdobiony był malowidłami Timomachosa z Bizancjum. Wewnątrz znajdował się posąg bogini Wenus – patronki rzymskiego rodu Juliuszy. Obok Cezar rozkazał ustawić pomnik Kleopatry VII, która właśnie urodziła mu syna. Do dzisiejszych czasów ze świątyni pozostały trzy kolumny, fragment belkowania oraz fryz.
Przed świątynią wystawiono pomnik Cezara. Nieopodal znajdowała się także fontanna ozdobiona figurkami nimf wodnych (Appiady).
Cezar nie dożył wykończenia placu w całości, dzieła tego dopełnił cesarz August.
Forum oraz świątynia zostały porządnie odnowione za rządów cesarza Trajana.
***fora cesarskie***
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz